Prof. Dr.Ayşe Dudu Kuşçu: “Altuncan Hatun Bağdat’ta bulunduğu sırada Türkmenlerden topladığı orduyla Hemedan’a giderek eşi zor durumda bulunan Tuğrul Bey’e askeri yardımda bulunmuş, böylesine tehlikeli ve kritik bir dönemde almış olduğu cesur bir karar ile hem eşini hem de Selçuklu Devleti’nin geleceğini kurtarmıştır.” Konya Büyükşehir Belediyesi ile SÜ Selçuklu Araştırma Merkezinin ortaklaşa düzenlediği Yaşayan Konya Hafızası İkindi Sohbetlerinde bu hafta Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Ortaçağ Tarihi ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Dudu Kuşçu “Selçuklu Hanımları” konulu bir konferans verdi.Hatun kelimesinin Hakan’ın eşi için kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Ayşe Dudu Kuşçu; “Her birinin hayatı film olabilecek düzeyde olan hatunlarda hasep ve nesebe önem verilirdi. Hanedan içi evlilikler, dul hanım, cariye ve siyaseten evlilikler yapılmıştı. Karahanlı ve Abbasi halifeliğinde siyasî evlilikler yaygındı. Devlet güçlendikçe güçlü devletlerle evlilikler yapılmaya başlanılmıştır.” dedi.DEVLETİ KURTARAN HATUNBüyük Selçuklu Devleti’nin ilk hükümdarı olan Tuğrul Bey’in eşi Altuncan Hatun’un Selçuklu devlet hayatındaki rolüne değinen Kuşçu “Altuncan Hatun, Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey ile evlenmeden önce; temiz ve güzel ahlâkı, siyasî bilgisi ile dikkatleri çekmişti. Tuğrul Bey, Veziri Amidülmülk Kündürî’yi Altuncan Hatun’u istemesi için gönderdiğinde Amidülmülk Kündürî, Altuncan Hatun’u kendisine ister. Tuğrul Bey bu haberin duyulması üzerine de Kündürî’yi sığındığı kalede ele geçirerek hadım ettirmesine rağmen devlet hizmetlerinden almamıştır.”Altuncan Hatun’un Tuğrul Bey üzerindeki etkisi üzerinde duran Kuşçu; “Tuğrul Bey ile evlendikten sonra da devlet işlerine vakıf olmasıyla adından söz ettirmeye başlamıştır. Tuğrul Bey’in en büyük yardımcısı olarak önemli işlerde ona fikir vermiştir. Altuncan Hatun Bağdat’ta bulunduğu sırada Türkmenlerden topladığı orduyla Hemedan’a giderek eşi Tuğrul Bey’e askeri yardımda bulunmuş, böylesine tehlikeli ve kritik bir dönemde almış olduğu cesur bir karar ile hem eşini hem de Selçuklu Devleti’nin geleceğini kurtarmıştır.” dedi.DEVLETİN GELECEĞİ İÇİN YAPILAN SİYASİ EVLİLİKLERKuşçu, “Tuğrul Bey siyaseten evliliklerde yapmıştır. Tuğrul Bey’in ilerlemiş yaşına rağmen dönemin Abbasî Halifesinin kızı Seyide Hatun ile evlenerek Ehl-i Beyt ailesine akraba olarak siyasî gücünü artırmak istemiştir. Altuncan Hatun’da bu evliliği desteklemiş, iktasının gelirini çeyiz olarak ona vermiştir. Tuğrul Bey mehir olarak 100 bin altın vermek istemiş ancak Halife Hz. Fatıma’nın mehri 400 dirhem ve 1 dinar istemiştir. Bu evlilikten 6 ay sonra Tuğrul Bey vefat etmiştir.”TERKEN HATUN’UN DEVLETİ ELE GEÇİRME İSTEĞİTerken Hatun’un Alparslan’ın evlendiği Karahanlı melikesi olduğunu söyleyen Kuşçu, Selçuklu tarihinde birkaç Terken Hatun bulunduğunu, Melikşah’ın annesinin Seferiye Hatun olduğu üzerinde durarak “Alparslan on çocuğu içerisinden ikinci çocuğu Melikşah’ı veliaht tayin etmiş, Şemsülmülk’ün kızı Ayşe ile son döneminde evlilik yapmış, kızını döverek öldüren Batı Karahanlı hükümdarı üzerine Malazgirt Savaşı’ndan sonra sefere çıktığında yolda öldürülmüştür.” İfadesini kullandı.Terken Hatun, Melikşah’ın ölümünü takip eden dönemde, Melikşah’ın veliahdı olan Börkyaruk ile 5 yaşındaki oğlu Mahmut adına oldukça etkili bir taht mücadelesine giriştiğini ifade eden Kuşçu, ihtiraslı hatun hakkında “Terken Hatun Börkyaruk’a yenilmesine rağmen Börkyaruk kendisine İsfahan’ın yarsını verir. İktidar hırsıyla Terken Hatun bu teklifi kabul etmez. Börkyaruk’un dayısı İsmail Bin Yakutî ile işbirliğine gider. Börkyaruk dayısını yenince yeni müttefik arayışlarına giren Terken Hatun, Suriye Meliki Tutuş ile anlaşır; ancak Hatun’un ölümüyle Börkyaruk büyük bir rakibinden kurtulmuş olur.” Dedi.DEVLETİN SONUNU HAZIRLAYAN ETMENLER1040 yılından itibaren devlet kademelerinde ikinci plana itilen Türkmenlerin yerine Farisî unsurların aldığını belirten Kuşçu “Büveyhi ve Fatımî tehlikesi ortadan kalkınca Abbasî Halifeliği, Selçuklulara kaptırdıkları iktidarlarını almak için mücadelede etmişler, Melikşah’ın ölümünden sonra başlayan taht kavgaları, Batınî ve Haçlıların saldırıları sonucu Büyük Selçuklu Devleti 1172’de yıkılmıştır.” Dedi.Ayşe Dudu Kuşçu konuşmasının sonundaAhlatiye Hatun, Gevher Nesibe Hatun ve Hunat Hatun üzerinde durdu.Program sonunda Prof. Dr. Ayşe Dudu Kuşçu’ya Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hacı Ali Gökmen tarafından günün anısına hediye takdim edildi.
Güncel
23 Aralık 2018 - 01:31
Güncelleme: 24 Aralık 2018 - 05:53
Devleti Kurtaran Hatun
Kuşçu; “Her birinin hayatı film olabilecek düzeyde olan hatunlarda hasep ve nesebe önem verilirdi. Hanedan içi evlilikler, dul hanım, cariye ve siyaseten evlilikler yapılmıştı. Karahanlı ve Abbasi halifeliğinde siyasî evlilikler yaygındı. Devlet güçlendikçe güçlü devletlerle evlilikler yapılmaya başlanılmıştır.”
Güncel
23 Aralık 2018 - 01:31
Güncelleme: 24 Aralık 2018 - 05:53