İllerimizin İsimleri Nereden Geliyor?
AYDIN Anadolu beylerinden Aydınoğlu Mehmet bey’den aldı. Aydın, Mehmet beyin babasının ismidirAMASYA Amazon karalı Amasis kurdu ve ona Amasis kenti anlamına gelen “Amasesia” ismini verdiARDAHAN Ardahan'ın isim babası ise Gürcülerdir. Ardahan adı Gürcüce Ardana’dan gelmektedir.ANKARA İslam kaynaklarında Ankara’nın adı Enguru olarak geçer. Kimilerine göre Ankara sözü Farsça “Üzüm” anlamına gelen Engür’den, ya da Yunanca’da Koruk anlamına gelen”Aguirada’dan türemiştir. Bazılarına Hint-Avrupa dillerindeki “Eğmek” anlamına gelen Ank ya da Sankskritçe de; “Kıvrıntı”, anlamına gelen ankaba’dan veya Latince’den çengel anlamına gelen uncus’dan türediği ileri sürülmektedir. Frig dilinde Ank “engebeli, karışık arazi anlamına gelir.”AĞRI Eski çağlarda yeryüzü korkunç bir su baskınınına uğradı.(Nuh Tufanı) Nuh peygamber bütün canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdi. Gemi Cudi (İslam kaynaklarına göre) (Hristiyan kaynaklarına göre de Ararat – Ağrı) dağına kondu. Ararat, önce aran sonra da Ağrı adını aldı.AFYONKARAHİSAR Afyon türkülerinde sık sık “Hisar” sözcüğü geçer. Şehri Selçuklular uzun süren kuşatmadan sonra ele geçirdiler. “Hisar” kuşatma anlamına gelir. Acılarla elde edilen yere “Karahisar” dediler.Bölgede afyon yetiştirilmeye başlayınca, Karahisar’ın başına bir de Afyon eklendi.ARTVİN İskitler tarafından kuruldu. Artvin sözü iskitçe’dir.AKSARAY Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırdı. Şehir “Aksaray” adını işte bu beyaz saraydan aldı.ADIYAMAN Adıyaman ilk zamanlarda, Piran Köyü'nün yerine kuruluydu ve Perre adını taşıyordu. Daha sonra Emeviler, buraya bir kale yaptırdı. Kent de Mansur'un Kalesi anlamına gelen ''Hısn Mansur'' adıyla anılmaya başlandı. Kent, 1. Selim zamanında alınınca Türkler, buraya Adıyaman dediler.ADANA Uranus' un oğulları Adanos ve Saros, Tarsus' la savaşarak burayı ele geçirmişler. Bunlardan Adanos kente ( Adana ) Saros'ta ırmağa (Seyhan) adını vermiş.ANTALYA MÖ ll.ci yüzyılda Bergama karalı Attalos ll tarafından kuruldu. Şehir önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anıldı. Adalia, Antalia ve en son Antalya şekline dönüştü.BARTIN "PARTHENİA"dan Bartın'a dönüşen adın kaynağı "PARTHENİOS"dur. Bartın ırmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde, OKENAUS'un çocuklarından birisi ve "Sular Tanrısı"dır. "Sular ilahı veya Muhteşem akan su" anlamlarına gelir.BATMAN Batman Çayı ile bütünleşen bir isim olarak karşımıza çıkmıştırBAYBURT Kasabanın ortaçağdaki adı “Paypert” ya da “Pepert” idi. Bayburt adı buradan gelmektedir.BİLECİK Burada Bilekoma adlı bir kale vardı. Osman bey burayı alınca bu adı Bilecik olarak değiştirdi.BİNGÖL Buradaki bir çok göllerden dolayı bu isim kendisine verildi.BALIKESİR Eski hisar anlamına gelen Paleokastio’dan türediği sanılmaktadır. Halk arasında dolaşan bir söylentiye göre de balı çok anlamına gelir. Çünkü Kesir Arapça’da çok anlamına gelir.BOLU Önceleri Bithynion Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı verildi. Türkler burayı alınca Claudiopolis sözcüğünü kısaltıp sadece polis dediler. Daha sonra halk dilinde değişerek Bolu oldu.BURDUR Eski adı Askaniya’dır. İsmini yanında kurulmuş olduğu Burdur gölünden alır.BURSA Bitinya bölgesinin başkentidir. Buraya kurucusu Bitinya kralı Prusias’ın adı verildi. ÇANAKKALE Burada denizini şekli tıpkı bir çanağı andırır. Bugünkü ismini buradan alır.ÇANKIRI İsmini Gangra kalesinden alan Çankırı’ya yakın zamana kadar Çangırı ve Çenğiri deniliyordu.ÇORUM Rivayete göre Çoğu-rum kelimesinden türetilmiştir. Zamanında Rumların çoğunluğu oluşturmasından kaynaklanmaktadırDENİZLİ Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. İl eski Türkçe’de ülke, memleket anlamına gelir. Yani deniz memleketi denilir.DİYARBAKIR Bakır ülkesi anlamına gelmektedir. Eski adı Amid veya Amed’dir. Gelen veya bizim anlamına gelir. Dede Korkut kitabında Amid’e Hamid de denilmiştir.DÜZCE Adının nereden geldiği konusunda her hangi bir kayda rastlanmamıştır.EDİRNE Hadrianus tarafından kurulduğu için şehir “Hadrianopolis” adını alır. Hadrianus’un şehri anlamına gelen bu sözcük, sonradan değişimlere uğrayarak Edirne halini aldı.ELAZIĞ 1862 yılında buraya o sıradaki padişah Abdülaziz’in onuruna “Mamuretülaziz” adı verildi. Bu ismi uzun bulan halk onu Elaziz olarak kısalttı. 1937 yılında Elazığ’a çevrildi.ERZİNCAN Erzincan ovasından adını alır. Ezirgan diye halk tarafından söylenir.ERZURUM Ardı Rum kelimesinden gelir. Yani Rum toprağı demektir. Diğer rivayete göre Erzen-Rum demişlerdir. Erzen darı demektir. Şehir o zamanlar bir tahıl ambarı olarak kullanılmıştır.ESKİŞEHİR Kılıçarslan bu şehri daha sonra geri alınca, ona “Bizim eski Şehrimiz” anlamına gelen Eski Şehir adını verdi.GAZİANTEP Şehrin eski adı Ayıntab’dır. Kelime anlamı, pınarın gözü demektir. Halk bunu Antep olarak değiştirmiştir. GÜMÜŞHANE Gümüş madenleri olduğundan, bu şehre Gümüşhane denilmiştirHAKKARİ,Kürtçe' den dilimize geçmiştir.Hakkâri kelimesi "hep güçlü, hep edebilen" anlamı vardır.HATAY Atatürk "Hıtaylar"ın Anadolu'ya da gelmiş olduklarına inanıyordu. "40 asırlık Türk yurdu" saydığı Antakya'ya Hatay ismini bu yüzden vermişti.IĞDIR Iğdır''ın kelime olarak manası "iyi, büyük, yiğit başkan, ünlü ve sahip" gibi anlamlara, Yazıcıoğlu ve Resid-Üd-Din''e göre ise "iyi, ulu, bahadır" manalarına gelmektedir.ISPARTA Mora yarımadasında yaşamakta olan Ispartalılarla, Atina Yunanlıları, Anadolu'nun Batısına göç etmeye başladılar. Mora Yarımadası Ispartalılarından büyükçe bir topluluk geldi; Isparta Kenti'ne yerleşti. Kente de kendi ülkelerinin ISPARTA adını verdiler.İSTANBUL MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan bu şehre kurucusundan dolayı Bizantion adı verilmiştir. Roma imparatoro döneminde imparatorun manevi babasının adıyla “Antion” olarak anıldı. Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi adını verdi. Daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan “Stin-polis” deyimi kullanıldı. İşte İstanbul bu “Stin-Polis” şehrinden türetildi. Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında “İslambol” adını verdiler. İZMİR Şehrin asıl adı “Smyrna”dır. İzmir kelimesi smyrna’nın halk arasındaki kullanış şeklidir. KAHRAMANMARAŞ Asıl adı Markasi’dir. Halk dilinde Maraş olarak değişmiştir.KARABÜK Karabük bir Cumhuriyet şehridir. Bugünkü istasyonun olduğu yerdeki 13 hanelik Karabük mahallesi istasyonu adı verilmiştir.KARAMAN İlk ismi Laranda’dır. Karamanoğullarının başkenti olduğundan buraya Karaman adı verildi.KARS Buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre Kars adı verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı ise deve ya da koyun yününden yapılan elbise veya şal kuşağı anlamına gelir.KASTAMONU Şehrin eski adı “Tumana”dır. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşti. Kastamonu Gas ve Tuman’ın birleşmesinden meydana gelmiştir.KAYSERİ Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya Kaysarea adını verdiler. Yani İmparator şehri anlamına gelir. Daha sonra Kayseri olarak halk arasında yayıldıKIRKLARELİ Kırklareli ismi, toprakları bünyemize katan 40 savaşçıdan gelir, diğer adları deliler veya akıncılar olarak bilinen bu savaşçılar kaleyi ele geçirirler.KIRŞEHİR Kır ve Şehir kelimesinin birleşmesinden oluşmuştur.KİLİS Osmanlı kaynaklarında Kilis kalesi olarak geçtiği görülmektedir. Bu sözcüğün okunuşu “Kiris” olup “Kilis” sözcüğüne fonetiği bakımından büyük benzerlik göstermektedir. Grant Dictionier’de “Kiris” anlamı da “Efendi” olarak yazmaktadır.KOCAELİ Bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan dolayı buraya Kocaeli denildi.KONYA Şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti. Bu nedenle Hıristiyanlar ona, “İsa’nın tasviri” anlamına gelen “ikonyum” adını verdiler. Abbasiler burayı alınca “Kuniye’ye” çevirdiler. Türkler bu ismi Konya olarak değiştirdi.KÜTAHYA Frigler buraya “Katyasiyum veya Katiation” adını vermişlerdir. Yöre halkı Kütahya dedi.MANİSA Yunanca Magnesya’dan gelmiştir.Türkler Manisa olarak şehrin ismini değiştirdiler.MARDİN Mardin adı Süryanice’de Marde’den geldiği rivayet edilir. Romalılar “Maride” Araplar ise “Mardin” adını vermişlerdir. Kürtçedeki Mer-din yani erkek, yiğit kelimesinden geldiği söylenmiştir.MERSİN Eskiden MERSİNLİ adında bir aşiret varmış. Bu aşiret Türkistan’dan gelen aşiretlerdenmiş. MERSİN adı bu Mersin adındaki Türk Oymağının adına göre konmuştur.MUĞLA Eski adı “Mobolla”’dır. Türkler buraya daha sonra Muğla demişlerdir.MUŞ Suyu bol anlamına gelen Muş’dan, bir rivayete göre Şehrin kurucusu “Muşet’den gelmiştir. NEVŞEHİR Adı “Muşkara” idi. Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir anlamında Nevşehir adını verdi.NİĞDE İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından bu şehre isimlerini vermişler. Arap kaynakları şehre “Nekide veya Nikde” demişlerdir. Halk ise şehre Niğde adını vermiştir.ORDU Eski adı “Kotyora”dır. Halk tarafından bu isim değişikliğe uğramıştır.OSMANİYE Osmaniye’nin adı farklı bir kaynaktan Arapça Otman’dan gelmektedir.RİZE Kafkas kökenli bir kelime olduğu sanılmaktadır.SAKARYA Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alırSAMSUN Eski adı “Amisos”dur.Samsun ismi bu kelimenin halk arasından değiştirilmesidir.SİİRT Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği söylenir. Diğer ravayete göre Sert kelimesinin bozulmuş şeklidir.SİNOP Sinop ismi Sinope isimli bir Yunan Tanrıçasından doğru gelmektedir.SİVAS Şehrin ilk kurulduğu dönemlerde, bugünkü şehrin merkezinin bulunduğu yerde büyük çınar ağaçlarının altında üç adet su gözesi (Kaynağı) bulunmaktadır. Bu gözelerden bir tanesi “Allah’a Şükür”ü ikincisi “ana ve babaya saygı”yı, üçüncüsü de “Küçüklere sevgi”yi temsil eder. Bu bölgede yaşayan insanlar, zamanla bu özelliklerini koruyamayıp yitirince, bu üç göze de kurur. Şehrin isminin de “üç göze” anlamına gelen “Sipas”tan kaynaklandığı ve zamanla bugün kullandığımız “Sivas”a dönüştüğü ileri sürülmektedir.ŞANLIURFA. Bir rivayete göre ise Kürtçeden gelmekte olup R yani güneş demektir.ŞIRNAK Şırnak, Nuh’un Gemisi kalıntılarının olduğu öne sürülen Cudi Dağı’nın Kuzeyinde Şehr-i Nuh adıyla kurulmuş, önceleri Şerneh, daha sonraki yıllarda ise Şırnak adını almıştır.TEKİRDAĞ Adını, kıyı boyunca uzanan Tekirdağlarından almıştırTOKAT Eski adı “Komana Pontika”idi. Pontika adının halk arasından değişmiş şeklidirTRABZON “Trapezus” sözcüğünden gelir. Anlamı dörtköşe’dir.TUNCELİ Maden yataklarının bulunmasından (Tunç Ülkesi) dolayı şehre Tunceli adı verilmiştir.UŞAK Çocuk veya genç adının halk dilinden söylenişidir. VAN Persler döneminde buraya Van adında bir vali geldi ve şehre onun adı verildi.YALOVA Yalova'ya gelen Ulu Önder Atatürk'ün burada yazdığı mektupları tarih attıktan sonra Yali Ovası yazıp imzaladığından, Yali ve ova kelimelerinin birleşerek Yalova olduğu sanılıyor.YOZGAT Yozgat sürü veya otlak kent anlamına gelir. Yozkent, sürüleri bol olan şehir anlamına gelmektedir. Bu ismin Yozgat olarak değişikliğe uğradığı ileri sürülmektedir. ZONGULDAK Kent merkezinin Üzülmez Deresi'nin ağız kısmında yer alması ve derenin ilk çağda "Sandra" adıyla anılması, burada kurulan yerleşmenin de "Sandaraca" adını taşıması nedeniyle, zamanla bu adın Zonguldak'a dönüştüğünü savlamaktadır. Güncel
10 Mayıs 2010 - 01:02
İllerimizin İsimleri Nereden Geliyor?
İllerimizin İsimleri Nereden Geliyor diye merak ediyorsanız tıklayın!
Güncel
10 Mayıs 2010 - 01:02
İlginizi Çekebilir