Resmi olmayan sonuçlara göre, Uzmanlar Meclisi seçimlerinde, DMTK Başkanı Rafsancani ve Cumhurbaşkanı Ruhani ilk sıralarda yer alıyor.İran'da resmi olmayan sonuçlara göre, Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) Başkanı Haşimi Rafsancani ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Uzmanlar Meclisi seçimlerinde ilk sıralarda yer alıyor.İran devlet televizyonu IRINN'in haberinde, Tahran'da Uzmanlar Meclisi seçimleri için kullanılan oyların yüzde 28'inin sayımı tamamlandı. Sayılan 1 milyon 506 bin 883 oyun sonuca göre, ılımlı politikalarıyla tanınan DMTK Başkanı Rafsancani ve Cumhurbaşkanı Ruhani oy sıralamasında ilk iki sırada yerlerini alırken, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'e yakınlıkları ve aşırı muhafazakar açıklamalarıyla bilinen, Anayasayı Koruyucular Konseyi (AKK) Başkanı Ahmet Cenneti 10'uncu, Uzmanlar Meclisi 4'üncü dönem Başkanı Muhammed Yezdi 12'nci, aşırı muhafazakar Direniş Cephesi'nin manevi lideri Taki Misbah Yezdi ise 16'ncı sırada bulunuyor.Bu sıralamaya göre, Rafsancani'nin seçimlerden önceki aday listesindeki 16 kişiden 13'ü Uzmanlar Meclisi'ne gidecek.Alınan oya göre sıralama ise şu şekilde:Haşimi Rafsancani (692 bin 248), Hasan Ruhani (652 bin 792), Muhsin Kumi (623 bin 369), Muhammed İmami Kaşani (606 bin 11), Muhammed Ali Muvahhidi Kermani (560 bin 529), Kurbanali Deri Necef Abadi (530 bin 977), Muhammed Reyşehri (510 bin 980), Seyyid Ebulfazl Mir Muhammedi (503 bin 795), İbrahim Emini (481 bin 657), Ahmet Cenneti (476 bin 117), Seyyid Mahmud Alevi (463 bin 966), Muhammed Yezdi (440 bin 185), Nusratullah Şah Abadi (361 bin 217), Muhammed Ali Tashiri (352 bin 288), Muhsin İsmaili (351 bin 721), Taki Misbah Yezdi (336 bin 843)SEÇİM ÖNCESİ LİSTELERDMTK Başkanı Rafsancani'nin seçimler öncesindeki listesi Haşimi Rafsancani, Hasan Ruhani (Cumhurbaşkanı), İbrahim Emini, Muhammed İmami Kaşani, Mahmut Alevi, Muhammed Ali Muvahhidi Kermani, Ebulfazl Mir Muhammedi, Muhammed Muhammedi Niyk Reyşehri, Muhsin Kumi, Muhammed Ali Tashiri, Muhammed Seccadi Ataabadi, Kurbanali Deri Necefabadi, Haşim Bethayi, Muhammed Hasan Zali, Nasrullah Şahabadi ve Muhsin İsmaili şeklindeydi.Ahmed Cenneti'nin başını çektiği ve seçim için hazırlanan el ilanında, "DAEŞ'in, İngilizlerin ve Suudi Arabistan'ın Uzmanlar Meclisi'nde oy verilmesini istemediği kişilere oyumuzu veriyoruz" ibaresinin bulunduğu muhafazakarlar listesinde ise Ahmet Cenneti, Muhammed Yezdi, Muvahhidi Kermani, Taki Misbah Yezdi, Abbas Ali Ahteri, Ali Rıza Arafi, Muhammed İmamı Kaşani, İbrahim Emini, Muhammed Bakır Bakırı Keni, Kurbanali Deri Necef Abadi, Muhsin Kumi, Muhammed Rey Şehri, Seyyid Muhammed Rıza Müderrisi, Gulam Rıza Misbahi Mukaddem, Ali Mümin, Seyyid Ebulfazl Mir Muhammedi yer alıyordu.Rafsancani ve Cenneti'nin listelerindeki ortak isimlerden önde gidenler ise şunlar:Muvahhidi Kermani (Tahran Cuma İmamı) , Muhammed İmamı Kaşani (Tahran Cuma İmamı), İbrahim Emini, Kurbanali Deri Necef Abadi, Muhsin Kumi, Muhammed Rey Şehri.88 üyeden oluşan Uzmanlar Meclisi, ülkede siyasi otoriteyi elinde bulunduran dini liderin ölümü veya vazifesini yerine getirememesi durumunda yeni dini lideri seçiyor.5'inci dönem Uzmanlar Meclisi ve 10'uncu dönem İran Meclisi seçimleri eş zamanlı olarak dün gerçekleştirildi.5 soruda kritik İran seçimleriNükleer anlaşmayı izleyen ilk büyük seçim aynı zamanda Cumhurbaşkanı Ruhani için de önemli bir test olacak. Seçimle ilgili beş önemli soru ve cevapları: İran'da milletvekili adaylığına talip olanların sayısı hiç şimdiki sayıya ulaşmamıştı. 12 binden fazla İranlı adaylık ön kaydı yaptırmak için resmi makamlara başvurdu ama bunların ancak yarısının dilekçesi kabul edildi.Mücadele hangi gruplaşmalar arasında geçiyor?İran'da Batılı anlamda siyasi partiler sistemi yok. Onun yerine üç önemli akım halinde rekabet eden üç büyük gruplaşmadan söz edilebilir: ‘Muhafazakarlar', ‘Şahinler' ve ‘Reformcular'.- Rejime mutlak sadakat duyan muhafazakarlar İslam devriminin değerlerine sıkı sıkıya bağlılar. Ilımlı kanat Batı ile ölçülü işbirliğinden ve sınırlı iç siyasi reformlardan yana çıkıyor. Koyu muhafazakarlar ise şahinlere daha yakın görünüyorlar.- Şahinler Batı'yı emperyalist düşman sayıyor ve Batı taklidinden uzak salt İslami bir toplumda yaşamak istiyorlar.- Reformcular ise dış ve ekonomi politikalarda Batı ile işbirliğinin geliştirilmesinden, içte ve kültür politikasında da hürriyetlerin genişletilmesinden yana çıkıyorlar.Ancak bu üç ana akım kesin çizgilerle birbirinden ayrılmıyor. Meclis grubuna bağlılık mecburiyeti olmadığından her aday konusuna göre birbirinden tamamen farklı görüşleri benimseyebiliyor. Meclis seçimi aynı zamanda, reformcu kanadı temsil eden Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani için de önemli bir prova yerine geçecek.Seçimin favorileri kimler?Nükleer anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve ekonomik yaptırımların kalkmasından sonra Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye yakın reformcu kanadın çoğunluğu kazanma şansı arttı. Bunda reformcuların bir kısım ılımlı muhafazakar ile aynı aday listesinde yer almaları da rol oynuyor. Katılma oranının yüksek çıkması da seçim sonucunu etkileyebilir. Reformcular, katılma oranının düşük kalmasının şahinlerin işine yarayacağını düşünüyorlar. İran halkının büyük bölümü siyasetle ilgilenmiyor. Çoğu İranlı da oy kullanmanın çok zor olması yüzünden sandığa gitmemeyi tercih ediyor. Oy kullanırken sadece bir adayın yanına çarpı işareti yapmak yetmiyor, 30 milletvekili ile 19 Uzmanlar Konseyi üyesinin adlarının da tek tek elle yazılması gerekiyor.Meclisin gücü var mı?İran Meclisi de kâğıt üzerinde yasama organı yerine geçiyor. Ancak meclisin elini kolunu bağlayan bir dizi fiili faktör var. Kanun tekliflerinin İslam'daki hukuk geleneğine uygunluğu açısından önce muhafızlar konseyinin onayından geçmesi gerekiyor. Teklif uygun bulunmadığı takdirde yasalaşma imkânı ortadan kalkıyor. Altı din adamıyla altı hukukçudan oluşan muhafızlar konseyi adayların milletvekilliğine uygun olup olmadığına da karar veriyor. Konsey genel seçimler öncesinde 6 bin kişinin adaylığını ret etmişti.Bir yasanın uygulanıp uygulanmayacağına nihai kararı da meclis veremiyor. Anayasaya göre yasama, yürütme ve yargıda son sözü 76 yaşındaki Ayetullah Ali Hamaney söylüyor. Hangi yasaların yürürlüğe gireceğine İran'ın dini lideri karar veriyor.Uzmanlar Konseyi nedir? Meclis üyeleriyle birlikte uzmanlar konseyi için de oylama yapılacak. Konsey en yüksek dini anayasal organlar arasında yer alıyor. 88 din adamından oluşan konseyin başlıca yetkileri arasında yüksek devrim liderinin denetlenmesi de yer alıyor. Meclis üyeliklerinde olduğu gibi uzmanlar konseyi seçimlerinde de önce muhafızlar konseyi adayların siyasi ve sosyal uygunluğunu sınıyor ve gerekli gördüğü takdirde adaylar arasında eleme yapabiliyor. Muhafızlar konseyi, İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin reformcu torunu Hasan Humeyni'nin adaylığını ret etmişti.Uzmanlar konseyi seçimi neden bu kadar önemli? 8 yılda bir seçilen uzmanlar konseyi çalışmalarını denetlediği yüksek devrim liderini, hastalıktan dolayı ya da görevini ihmal ettiğine kanaat getirdiği takdirde azledebiliyor. Liderin ölümü halinde kaydı hayat şartıyla halefini seçmek de uzmanlar konseyinin yetki alanına giriyor. Ali Hamaney'in ağır kanser hastası olduğuna dair söylentiler dolaşıyor. Yeni seçilecek uzmanlar konseyine İran'ın yeni dini liderini belirleme görevinin düşmesi mümkün. Bu bakımdan uzmanlar konseyinde yer alacak olan yeni isimler bir sonraki devrim liderinin ve dolayısıyla da İran İslam Cumhuriyeti'nin önümüzdeki on yıllarda hangi siyasi çizgiyi izleyeceğine dair fikir verebilir.
Dünya
27 Şubat 2016 - 20:49
İran'da Seçim Sonuçları
Resmi olmayan sonuçlara göre, İran seçimlerinin ilk sonuçları belli oldu
Dünya
27 Şubat 2016 - 20:49
İlginizi Çekebilir