Dağlık Karabağ çözümünde AGİT-MİNSK Grubuna ihtiyaç var mı?
Başta Rusya olmakla Ermeni hayranı olan bazı sözde büyük devletler Karabağ sorunu için barışçıl bir çözüm yolu aradılar ve ‘buldular’.
AGİT Minsk Grubu.
Bu Gruba dahil olan devletler çözüm yolunu yapılan toplantılar ve hiç bir yararı olmayan görüşmelerde gördüler. AGİT Minsk Süreci, 24 Mart 1992 tarihinde Helsinki’de toplanan AGİT Konseyi, konsey başkanından Karabağ sorununun bir an önce görüşmeler yoluyla sonuçlandırıla bilmesi için çözüm yolunu açması talebiyle başladı.
Bu amaçla Minsk şehrinde bir konferans toplantısı yapılması talep edildiyse de bu 2009 yılı sonu itibarıyla bir sonuç elde edilmedi.
6 Aralık 1994 tarihinde Budapeşte’de yapılan toplantıda, Minsk Süreci için eş başkanlık kurumlarının oluşturulmasına ve bu eş başkanların ABD, Fransa ve Rusya olmasına karar verildi.
Bu eş başkanlar sorunun tarafları olan Azerbaycan ve Ermenistan başta olmak üzere, tüm ilgili ülkelerle ve kurumlarla görüşler yapmak ve bu görüşlerin sonuçlarını Minsk Grubu’na bildirmekle yükümlü oldular.
ABD, Fransa ve Rusya’dan eş başkanlara ek olarak, AGİT Minsk Grubu’nda Beyaz Rusya, Almanya, İtalya, Portekiz, Hollanda, İsveç, Finlandiya, Türkiye ve sorunun tarafları olan Azerbaycan ve Ermenistan yer almaktadırlar. Grubun önemli görevi sözde Ermenistan-Azerbaycan arasındaki münakaşaları barış yolu ile hal etmek, Dağlık Karabağ probleminin çözüm yollarını bulmaktı.
Peki, 27 yılda her hangi bir adım atıldı mı? Her hangi bir çözüm önerisi bulundu mu? Boş vadeler ve boş konuşmalardan başka. Oyalama ve aldatmalarla, uzatmalarla zaman kazanmaktan başka bir iş olmadı.
Üzücü olan şey de o masada Azerbaycan’ın yalnız kalması, kardeş Türkiye’nin yer almamasıdır. Sonunda Azerbaycan devleti kendi kararını verdi. Konuşmalarla değil, halkına ve ordusuna güvenen bir devlet savaşla, bileğinin hakkıyla Karabağ’ı işgalcilerden kurtaracaktır. Bu gün Azerbaycan ordusu, Ermeni işgali altındaki topraklarını kurtarmak için Dağlık Karabağ’da 27 Eylül 2020’de başlattığı operasyonu halen de sürdürüyor. Azerbaycan halkının en büyük arzusu topraklarından sürülen kardeşlerinin bir an önce Ermenistan tarafından işgal edilen topraklarına, öz yurtlarına geri dönmektir. 27 yıldır beklenen an gerçek oldu. Azerbaycan ordusu başta Başkumandan İlham Aliyev olmakla 27 Eylül 2020’de ’Vatan Savaşı’na start verdi ve ‘Karabağ Azerbaycan’dır’ sloganı altında başlatılan operasyonu aralıksız devam etmektedir.
Bu gün sevindirici haldir ki, Azerbaycan ordusu, Cebrayıl ilçesine bağlı Çaprand, Hacı İsaıklı, Goşa Bulağ, Zengilan yöresine bağlı Dere Gılatağ, Boyuk Gilatağ, Gubadlı ilçesine bağlı İshigli, Muradkanlı, Milanolu köylerini işgalden kurtardı.
Dr. Nazile Abbaslı
Araştırmacı-Yazar