TCMB BAŞKANLIĞI VE KULİSLER!
Türkiye’nin uzun süredir bir numaralı gündemi ekonomi.
Türkiye ekonomisinin durumu, Türkiye’nin neden bu duruma geldiği, yapılması gerekenler düşündürürken Türkiye’nin geldiği noktada hükümet şaha kalkmış bir ekonomiden bahsediyor.
Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın isteğiyle erken faiz indirimine gitmek zorunda kalıyor.
Oysa erken faiz indirimi, başta kurlar olmak üzere piyasalarda yeniden sert dalgalar oluştururken, bunun da etkisiyle enflasyonun yeniden artmasına neden oluyor.
Aslında Merkez Bankası, enflasyon tehdidi gördüğünde faiz oranını artırır.
Böylece toplam talebi ve enflasyonu düşürmeye çalışır.
FAİZ ENFLASYON İLİŞKİSİ
Politika faizi ve enflasyon arasındaki nedensellik ilişkisi çok önemlidir.
Faiz, hem enflasyonu artırıcı hem de azaltıcı iki kanalı harekete geçirir.
Nedir bu kanallar?
- Faiz, üretici açısından borçlanma maliyetidir. Dolayısı ile faiz arttığında borçlanma maliyeti ve bunun getirdiği enflasyonist baskı da artar.
- Daha uzun vadede ise yüksek faiz kur ve talebi aşağı çekeceği için enflasyon düşer.
Zıt yönde çalışan bu iki kanaldan ikincisi daha büyük bir etkiye sahiptir.
Yani yüksek faizin ekonomi üzerindeki net etkisi enflasyonun azalmasıdır.
SİYASİ BASKILAR
TCMB üzerindeki siyasi baskılar ve faiz indirimi çağırıları maalesef kuru, piyasa faizlerini ve enflasyonu daha çok artırıyor.
Bu durum, işi zaten zor olan TCMB Yönetiminin işini daha da zorlaştırıyor.
Normalde; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı (Guvernör), Cumhurbaşkanı kararıyla dört yıllık bir dönem için atanır.
Bu sürenin sonunda yeniden atanabilir.
Başkanın (Guvernör) yükseköğrenim görmüş, maliye, iktisat ve bankacılık alanlarında bilgi ve tecrübe sahibi olması şarttır.
Fakat dört yıllık bir dönem için atanması gereken Merkez Bankası Başkanlığında görev süresi, son 3 yıldan bu yana değişti(!), hatta 132 güne kadar düştü.
-19 Nisan 2011 tarihinden itibaren 5 yıl geçerli olmak üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkanlığına Doç. Dr. Erdem Başçı atandı.
Doç. Dr. Erdem Başçı (19 Nisan 2011 - 19 Nisan 2016) 5 yıl (1827 gün) görev yaptı.
Başçı görevini süresinde tamamlayan son başkan oldu.
3 YILDA 4 BAŞKAN GÖREVDEN ALINDI VE 5.SİNİN ATANMASI GÜNDEMDE!
Son 3 yılda 4 başkan görevden alındı ve 5.sinin atanması gündemde.
Atanması düşünülen 5. başkanın adı ekonomi kulislerinde konuşulmaya başladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlarının görevden alınması, dünyada görülmemiş bir imaj olarak nitelendiriliyor. Ülke ekonomisine olan güveni kaybettiriyor ve özellikle yabancı yatırımcıyı kaçırıyor.
- Doç. Dr. Erdem Başçı görevini 19 Nisan 2016'da Murat Çetinkaya'ya devretti.
Murat Çetinkaya (19 Nisan 2016 - 6 Temmuz 2019) 3 yıl 3 ay (1174 gün) görev yaptı.
6 Temmuz 2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla Murat Çetinkaya görevden alınarak yerine Murat Uysal atandı.
Murat Çetinkaya'nın görevden alınma gerekçesi hükümet tarafından "gerekeni yapmamak" ve "faizleri indirmemek" olarak açıklandı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı'nı Murat Çetinkaya'dan devralan Murat Uysal (6 Temmuz 2019 - 7 Kasım 2020) 1 yıl 4 ay (491 gün) görev yaptı
Murat Uysal'ın bu beklentiye hizmet etmesi kaçınılmazdı. Nitekim Murat Uysal göreve geldiği ay ayağının tozuyla yüzde 24 olan politika faizini yüzde 19.75'e indirdi. Fakat Murat Uysal yine bekleni yapamadığı gerekçesiyle siyasi tepkileri topladı. 7 Kasım 2020 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan cumhurbaşkanı kararı ile Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal görevden alındı, yerine Naci Ağbal atandı.
Naci Ağbal (7 Kasım 2020 - 19 Mart 2021) 4,5 ay (132 gün) görev yaptı.
Ve nihayet Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 20 Mart 2021'de Naci Ağbal'ı da Merkez Bankası Başkanlığı görevinden aldı.
Sadece 132 gün görev yapabilen Naci Ağbal, Türkiye tarihinin en kısa süre görev yapan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı olarak tarihe geçti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanlığına, AK Parti eski milletvekili Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı.
Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu (20 Mart 2021-...) 7 aydır görev yapıyor…
Böylece, Cumhuriyet tarihinde ilk kez, Merkez Bankası’na 20 ay içinde dördüncü başkan atanmış oldu ve Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu’nun da görevden alınması ve 5. başkanın atanması gündemde…
---------------------
14 Ekim 2021 Güncelleme / Merkez Bankası’nda 3 üye görevden alındı!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanının yine değişeceği iddiaları konuşulurken yerine atanması beklenen Merkez Bankası Lider Yardımcısı Prof. Dr. Semih Tümen görevden alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun görüşmesinin ardından, TCMB'de 3 üye görevden alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile TCMB Başkanı Kavcıoğlu'nun basına kapalı gerçekleştirdiği toplantının ardından, Resmi Gazete’de yayımlanan atama kararına göre, TCMB Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Semih Tümen, TCMB Başkan Yardımcısı Dr. Uğur Namık Küçük, Para Politikası Kurulu Üyesi Prof. Dr. Abdullah Yavaş görevden alındı.
Boşalan Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı koltuğunu, BDDK Başkan Yardımcısı Taha Çakmak devraldı.
Para Politikası Üyeliğine ise Prof. Dr. Yusuf Tuna atandı. Son kararla bir başkan yardımcılığı koltuğu boş kaldı. Önümüzdeki haftalarda bu atamanın da yapılması bekleniyor.
Görevden alınan PPK Üyesi Abdullah Yavaş, son zamanlarda farklı bir tartışmanın merkezinde yer alıyordu.
ABD'de yaşayan Yavaş'ın PPK toplantılarına uçakla gidip geldiği kamuoyuna yansımıştı.
-----------------------------------------------------------
ERDOĞAN MUTSUZ!
Ekonomi kulislerinde, "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu'nun yerinde kalmak için çaba gösterdiği fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mutsuzluğunun devam ettiği" konuşuluyor.