Yapay Zekanın Gelecekteki Ekonomik ve Toplumsal Rolü
Dr. Vedat AKMAN
Yapay Zeka (YZ), şüphesiz ki günümüzde toplum üzerinde önemli bir etkiye sahip ve yakın gelecekte bu etki daha da artacaktır.
Teknoloji kullanan birçok sektörde, özellikle finans, üretim, hizmet, tıp, hukuk ve bilim alanlarında, YZ'nin kullanımı mevcut organizasyonel ve BT araçlarına yeni çözümler uygulanarak büyüyecektir.
Literatür, YZ'nin gelecekteki ekonomik ve toplumsal rolüne ışık tutan çeşitli önemli noktaları vurgulamaktadır. Bunlardan ilki Yapay Zekanın yarattığı ekonomik etkisidir.
YZ, makinelerin daha önce sadece insanlar tarafından yapılabilen görevleri öğrenmesini ve gerçekleştirmesini sağlayarak otomasyonda ilerlemeye devam edecektir. Bu durum, bazı işlerin yok olmasına ve bazılarının dönüşmesine yol açarak iş gücü üzerinde önemli etkilere sahip olacaktır.
YZ tabanlı ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi ve dağıtımı veya YZ konusunda uzmanlaşmış şirketlere yatırım yoluyla para kazanmak için kullanılabilir. YZ, imalat ve diğer sektörlerde işçilik maliyetlerini düşürmek ve verimliliği artırmak gibi maliyet tasarrufları sağlayabilir. YZ teknolojisinden yararlanan sürücüsüz arabalar, kişiselleştirilmiş pazarlama ve dolandırıcılık tespiti gibi yeni ürün ve hizmetlerin yaratılmasına neden olabilir.
YZ'nin gelişmesi, veri bilimi, YZ mühendisliği ve YZ etiği gibi yeni alanlarda iş olanakları yaratacaktır. YZ'nin benimsenmesi, verimliliği artırarak ve yeni ürün ve hizmetler yaratarak ekonomik büyümeye katkıda bulunabilir. Yapay Zekanın yaratacağı toplumsal etki büyüyerek devam edecektir. YZ, teşhisten kişiselleştirilmiş tıbba kadar çeşitli sağlık uygulamalarında halihazırda kullanılmaktadır. Gelecekte, YZ sağlık hizmetlerinde daha da büyük bir rol oynayarak daha kesin teşhis ve tedavilere olanak sağlayabilecek ve hasta bakımının daha verimli bir şekilde yönetilmesine yardımcı olacaktır.
Nesnelerin İnterneti (IoT) genişlemeye devam ettikçe, YZ'nin akıllı evleri ve şehirleri yönetmede giderek daha önemli bir rol oynaması muhtemeldir. YZ, enerji kullanımını optimize etmeye, ulaşım sistemlerini iyileştirmeye ve kamu güvenliğini artırmaya yardımcı olacaktır. YZ, belge inceleme, yasal araştırma ve sözleşme analizi gibi çeşitli görevlerde hukuk uzmanlarına yardımcı olacaktır. YZ, karar vermeyi iyileştirmek, idari görevleri otomatikleştirmek ve bilginin toplanma ve analiz edilme biçimini dönüştürerek siyaset ve yönetişim üzerinde önemli bir etkiye sahip olma potansiyeline sahiptir.
YZ’nin riskleri ve etiksel sorunları mevcuttur. YZ sistemleri, eğitildikleri veriler kadar tarafsızdır ve önyargılı veya eksik veriler ayrımcı sonuçlara yol açacaktır. YZ ve otomasyon teknolojileri geliştikçe, birçok farklı sektörde insan işçilerin yerini alacaktır. Bu, özellikle düşük vasıflı ve beden işçiliği gerektiren sektörlerde yaygın iş kaybına ve işsizliğe yol açacaktır. YZ sistemleri siber saldırılara ve veri ihlallerine karşı savunmasız olabilir, bu da hassas bilgileri tehlikeye atabilir ve önemli zararlara neden olacaktır.
Hedefleme ve ateş etme konusunda kararlar almak için YZ kullanan otonom silah sistemlerinin geliştirilmesiyle ilgili artan bir endişe vardır. YZ'nin kullanımıyla ilgili olarak şeffaflık, hesap verebilirlik ve kontrol ile ilgili konular da dahil olmak üzere birçok etik endişe bulunmaktadır. YZ'nin gelir üretimi amacıyla kullanımı, özellikle önyargı, gizlilik ve insan işçilerinin yerinden edilmesiyle ilgili konularda etik kaygılar taşımaktadır. YZ teknolojileri gelişmeye devam ettikçe, bu riskleri ele almak ve YZ'nin güvenli, etik ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlamak çok önemli olacaktır.
Sonuç:
YZ'nin geleceği, teknolojik gelişmelerin, toplumsal faktörlerin ve etik hususların karmaşık bir etkileşimiyle şekillenecektir. YZ'nin toplum üzerindeki etkisinin olumlu olması için, teknolojinin sorumlu ve şeffaf bir şekilde geliştirilmesi ve uygulanması, potansiyel risklerin ele alınması ve etik hususlara dikkat edilmesi çok önemlidir.