3. YARGI PAKETİNİN,
İCRA İFLAS KANUNU BAKIMINDAN
GETİRDİĞİ YENİLİKLER
Bu kapsamda yapılan düzenlemelerde en çok dikkat çeken husus; “icra ve haciz sisteminin değiştirilmesi”dir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunun 82’nci maddesinin birinci fıkrasının (2), (3) ve (12) numaralı bentleri değiştirilmiş, özellikle (3) üncü bentte yapılan değişiklik ev haczi konusunda reform niteliğinde bir düzenleme olmuştur.
Bu değişikliğe göre; Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri haczedilebilir eşyalar olacak. Yani söz konusu eşyalardan sadece bir tane varsa haczedilemeyecek. Örneğin, evde iki çamaşır makinesi veya iki televizyon varsa sadece birisi haczedilecek. Sadece bir tane bulunuyorsa, söz konusu eşya haciz kapsamına alınamayacak.
Bununla birlikte; (2) Borçlunun zatı ve mesleki için lüzumlu elbise ve eşyası ile borçlu ve ailesine lüzumu olan yatak takımları ve ibadete mahsus kitap ve eşyasının, (4) Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alet ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtalarının, (7) Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevatının, (12) Borçlunun haline münasip evinin, kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılabilecek.
Yeni değişiklik ile daha önce Yargıtay kararları ile haczedilmesi yasak olan öğrenci bursları da haczedilemezlik kapsamına alınmıştır.
İcra İflas Kanunun 89, 99, 97, 169/a ve 170. maddelerinde geçen ve % 40 olan tazminat miktarı yeni düzenleme ile “% 20” olarak değiştirilmiştir.
En önemli değişikliklerden bir tanesi de kanunun 99. Maddesinde olmuştur. Değişikliğe göre haciz sırasında haczedilen şey, borçlunun elinde olmayıp da üzerinde mülkiyet veya diğer bir ayni hak iddia eden üçüncü kişi elinde bulunursa, bu kişi yedieminliği kabul ettiği takdirde bu mal muhafaza altına alınamayacak. İcra müdürü, üçüncü kişi aleyhine icra mahkemesinde istihkak davası açması için alacaklıya yedi gün süre verecek ve bu süre içinde icra mahkemesine istihkak davası açılmaz ise üçüncü kişinin iddiası kabul edilmiş sayacak. Alacaklı tarafından süresinde açılan dava sonuçlanıncaya kadar, haczedilen malın satışı yapılamayacak. Haczin, üçüncü kişinin yokluğunda yapılması ve üçüncü kişi lehine istihkak iddiasında bulunulması durumunda da aynı prosedür uygulanacak.
İİK 106. maddedeki satışla ilgili; taşınırlarda bir yıl taşınmazlarda iki yıl olan süreler; mal taşınır ise hacizden itibaren altı ay, taşınmaz ise hacizden itibaren bir yıl içinde satılmasını isteyebilir şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca 112. Maddedeki bir aylık süre “Taşınır malların satış talebinden nihayet “İKİ AY” içinde satılır şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
Bir diğer önemli değişiklik ise; Yine hacizli mallar için de internetten satış imkanı getirilmesi.
Hacizli malları almak isteyenler, internet ortamından hacizli mal için teklif verebilecek, Hacizli malların, bedelleri bankalara yatırılacak, İcra dairelerinde parasal işlemler yapılmayacak. Yeni düzenlemeler, hacizli malların daha yüksek fiyattan satılmasını sağlarken, hacizli mallarla ilgili suiistimal iddialarının da sona ermesini sağlayacak. 114. Maddedeki değişikliğe göre; Açık artırmaya elektronik ortamda teklif verme yoluyla başlanacak. Elektronik ortamda teklif verme, birinci ihale tarihinden on gün önce başlayacak, ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erecek; ikinci ihalede ise elektronik ortamda teklif verme birinci ihaleden sonraki beşinci gün başlayacak, en az on gün sonrası için belirlenecek ikinci ihalenin tamamlanacağı günden önceki gün sonunda sona erecek. Elektronik ortamda verilecek teklifler haczedilen malın tahmin edilen kıymetinin yüzde ellisinden az olamayacak; teklif vermeden önce, haczedilen malın tahmin edilen kıymetinin yüzde yirmisi nispetinde teminat gösterilmesi zorunlu olacak. Satışa çıkarılan taşınır üzerinde hakkı olan alacaklının alacağı yukarıdaki fıkrada yazılı oranda ise artırmaya iştiraki halinde ayrıca pey akçesi ve teminat aranmayacak.
Saygılarımla.
AVUKAT
MEHMET ÖZDİL
av.mehmetozdil@gmail.com