İhtiyacın Ne?
Arabuluculuk sürecinde tarafların ihtiyaçlarını net olarak ifade etmesi önemlidir. Çoğu zaman taraflar kendisi bile abartılı bulduğu için veya reddedilme korkusuyla gerçek ihtiyaçlarını söylemiyor. Arabulucunun görevlerinden biri de bunu ortaya çıkarmaktır.
Bize arabuluculuk kursunda verilen portakal örneğini sizlerle paylaşmak istiyorum.
Bir annenin iki kızı var ve evde sadece bir portakal kalmış. İki kız bu portakalı paylaşamıyorlar ve annelerine gidiyorlar. Anne burada nasıl bir yol izlemeli? Gelen cevaplar: “Portakalı ikiye bölerim.”- “Portakalı ben yerim.” - “Portakalı püre yapar ikisine eşit bölüştürürüm.’’
Anne, iki kızına da bu portakala neden ihtiyaç duyduğunu soruyor. Biri kek yapacağını ve portakalın kabuğunu rendeleyip içine koymak istediğini söylüyor. Diğeri ise portakalı sıkıp suyunu içmek istiyor. Adil paylaşım sonucu ortaya çıkan yarımşar portakal ikisini de memnun etmeyecektir.
Mahkeme sürecinde tarafların ihtiyaçlarının hiçbir önemi yoktur. Orada önemli olan şey sadece tarafların hakkını almasıdır. Arabuluculukta ise hak, adalet gibi kavramlara yer yoktur. Önemli olan her iki tarafın da memnun olacağı çözümü tarafların kendilerinin bulmasıdır. Arabulucu, taraflara asıl sorunu net olarak görme, aralarındaki iletişim çatışmalarını fark etme ve aralarındaki sorunun sorumluluğunu alma konusunda yardımcı olur.
Eğer insanlara asıl ihtiyaçlarınızın ne olduğunu net olarak belirtirseniz, hayatınızın daha da kolaylaştığını fark edeceksiniz.
Hilmi Erkin SEVİN